Vaccinatie in de apotheek: Enthousiaste apothekers en tevreden patïenten

Vreemd dat het nieuws dat apothekers in de apotheek mogen vaccineren aanleiding gaf tot enige commotie, want België is hier absoluut geen pionier. We laten apotheker Cindy De Roeve, voorzitster van de ELZ Noorderkempen (rechts op de foto) en Ann Herzeel, voorzitster van de Brusselse apothekersvereniging AVB-UPB (links) vertellen over hun ervaringen en wat het nut en de meerwaarde is van vaccinatie in de apotheek.

Vaccinatie in de apotheek gebeurt al in een aantal Europese [1] landen, want het zorgt er steeds voor dat de vaccinatiegraad stijgt, omdat apothekers personen bereiken die niet in een vaccinatiecentrum of bij de dokter komen.

Laagdrempelig

Ann Herzeel: “Net zoals sommige Brusselse patiënten de weg niet vonden naar de testcentra, bleek ook de stap naar een vaccinatiecentrum voor velen te groot. Toen ook het aanbieden van vaccinatie in de Vacci-punten onvoldoende bleek, startte in september een pilootproject in 2 apotheken, waarbij een arts vaccineerde, een administratieve kracht registreerde, terwijl de apotheker zijn infrastructuur ter beschikking stelde en de afspraak maakte. Op dit moment mogen apothekers zelf vaccineren en bieden 25 apothekers dit aan. De laagdrempeligheid, de nabijheid en vooral de vertrouwensband van de apotheker met zijn patiënten – veel Brusselaars hebben immers geen huisarts – maakt dat burgers bereikt worden die anders niet zouden gevaccineerd zijn.” 

Dichtbij

Cindy De Roeve: “ Sinds april 2022 zijn wij gestart met ‘Vaccinatie in de wijk’, omdat het openhouden van de vaccinatiecentra in onze landelijke regio te duur was (logistiek en verafgelegen). Momenteel vaccineren 6 apothekers en 2 huisartsen. In het begin was er wat twijfel bij de artsen, maar intussen zien ze er het nut van in. Zo kan een arts die bijvoorbeeld 1 patiënt wil vaccineren, een ‘take away’ vaccin bij een apotheek afhalen. Een vaccinflacon bevat immers 6 dosissen en om verspilling tegen te gaan, werken we op die manier samen.”

Nodige voorbereidingen

Cindy: ”Nog voor vaccineren in de apotheek wettelijk mogelijk was, namen vele apothekers reeds enthousiast deel aan de opleiding. Daarnaast moeten ze ook zorgen voor een wachtruimte, een aparte ruimte om de patiënt in alle rust te kunnen vaccineren, het nodige materiaal in geval van een anafylactische schok enz. Wij begeleiden hen hierbij en er is ook steeds een arts beschikbaar.”

Tevreden patiënten

Ann : “In Brussel leeft hetzelfde enthousiasme en uit een enquête bij de patiënten blijkt dat ze de nabijheid en de vertrouwensrol alsde belangrijkste meerwaarde zien, ze zijn ook tevreden over het aangeboden kader, over de antwoorden op hun vragen en over de kwaliteitsvolle manier waarop de vaccinatie gebeurt. We vernemen ook dat ze het aanbevelen aan familieleden.”
Cindy: “Wij krijgen gelijklopende antwoorden. Tot hiertoe vaccineerden we vooral 80-plussers die heel dankbaar zijn dat ze niet meer naar een vaccinatiecentrum hoeven te gaan. Ze wilden zelfs al een afspraak maken voor de volgende prik. Bovendien berekende ik dat het vaccineren van deze groep in de apotheek veel budgetvriendelijker was, aangezien we geen dure mobiliteitskost hadden naar het vaccinatiecentrum.”
Ann: “In Brussel vaccineerden we naast 80-plussers een groot percentage personen met een eerste of een tweede dosis, wat toch een enorme gezondheidswinst betekent.”

Aandachtspunten

Ann: “Het zijn eigenlijk louter een aantal praktische elementen die maken dat we niet zo flexibel kunnen werken als we wel zouden willen: ten eerste verplicht de multidosering van de vaccins je op afspraak te werken. Daarnaast zou het handiger zijn als de levering van de vaccins via de groothandels zou gebeuren in plaats van via de ziekenhuizen of de vaccinatiecentra.” Cindy: “In onze regio is er in tegenstelling tot Brussel waar de overheid een vergoeding betaalt, geen vergoeding voorzien voor de arts of de apotheker, wat toch wel remmend werkt.”

Mooie cijfers

Sinds september 2021 werden er in Brusselse apotheken al 31.000 prikken gezet (door artsen en vervolgens door apothekers). De laatste weken wordt 34% van de Brusselse vaccinaties toegediend door apothekers. In de Noorderkempen hadden de 6 apotheken tot nu toe 15 vaccinatiemomenten, goed voor 808 vaccinaties.

Lessons learned

Cindy en Ann zijn het met elkaar eens dat de eerste prik best wel spannend is, maar ze vinden het goed om af en toe een nieuwe uitdaging aan te gaan. Ze raden apothekers aan om proactief met de artsen in gesprek te gaan en hen duidelijk te maken welk doelpubliek we beogen, zodat artsen de meerwaarde zien van deze samenwerking.

Landen die tegen griep vaccineren: Frankrijk, Italië, Noorwegen, Zwitserland, Verenigd Koninkrijk, Portugal, Denemarken en Griekenland.  Landen die tegen covid vaccineren: Frankrijk, Italië, Noorwegen, Zwitserland, Verenigd Koninkrijk, Ierland en Polen.

(Bron: GPUE)