“Samenwerken onder één dak” (dossier vaccinatie deel 1)

In anderhalf jaar coronacrisis evolueerden we van schrijnend tekort aan beschermingsmateriaal voor zorgverstrekkers en mondmaskers voor de bevolking tot goede leerling op vlak van vaccinatiegraad. Met dank o.a. aan de apothekers. Marleen Haems, Projectleider van de sectorbrede Task Force Vaccinatie, blikt terug op de rol van apothekers in de vaccinatiecampagne.

In deze covidtijden hebben we wel eens de wenkbrauwen gefronst bij nieuws over de oprichting van alweer enige advies- of werkgroep. En toch staat het als een paal boven water dat de sectorbrede Task Force van apothekers – samen met de hele sector – mooie resultaten behaalde.

Farmaceutisch expert

Dat apothekers een rol konden en wilden spelen in de vaccinatiecampagne en hierover goed hadden nagedacht, bleek toen een visienota van Marleen Haems (VAN) als basis diende voor de rolverdeling in de vaccinatiecentra.

Marleen Haems: “Ons idee van de rol van de apotheker die de vaccins stockeert en voorbereidt, werd overgenomen, maar de term ‘farmaceutisch expert’ bedachten we niet zelf. Die term kwam er allicht als tegenhanger van de ‘medisch expert’ die verantwoordelijk is voor de prik zelf. De taken van de farmaceutisch expert beperken zich echter niet tot die louter technische acties, er komt ook veel overleg en planning bij kijken. ‘No waste’ was het credo: vaccins mochten absoluut niet verloren gaan en als patiënten niet kwamen opdagen, contacteerde de populatiemanager andere personen, in de hoop dat zij beschikbaar waren. Daarnaast was er in het begin geen duidelijkheid over de stabiliteit van de vaccins. Zo wisten we niet of ze al dan niet schokbestendig waren, dus mochten ze eerst amper ‘gezwenkt’ worden en was elke schok een probleem. Ook mochten de vaccins toen veel minder lang na ontdooiing gebruikt worden, enz. Kwaliteitsbewaking door de apotheker was hier dan ook cruciaal.”

Gigantisch respect

De samenwerking in de vaccinatiecentra en met de overheid verliep (meestal) zeer vlot. “Apothekers waren al gewend multidisciplinair samen te werken, maar echt samenwerken onder één dak was nieuw. Bovendien leidde dit niet alleen tot wederzijds respect tussen artsen en apothekers en een betere kennis van elkaars functioneren, maar ook tot een gigantisch respect voor apothekers bij de overheid en alle bij het vaccinatieproces betrokken personen en instanties. Dat heeft als positief gevolg dat we verder betrokken blijven en dat onze mening telt. Ik wil hier wel onderstrepen dat dit niet alleen de verdienste is van de Task Force, maar van de hele sector.”

Bottom-up

“Daarnaast hebben we ook bottom-up gewerkt, door de farmaceutisch experten bij het overleg te betrekken en hun ervaringen op het terrein te laten delen. We willen dit momentum vasthouden. Zo zijn we momenteel aan het nadenken over onze rol bij de griepvaccinatie en de organisatie van vaccinatiedagen.”

Nabijheid 

“Wat ook heel duidelijk geworden is, is het belang van de proximiteit van de apotheker. Dit jaar werden tussen begin mei en eind augustus maar liefst 4,6 miljoen geopende pop-ups* op apotheekschermen geregistreerd. De bedoeling van deze pop-ups was een sensibiliseringsgesprek te starten om de patiënt te informeren en te motiveren zich te laten vaccineren. De apotheker staat immers dicht bij de patiënt en kent die ook goed – dit is zeker het geval in grootsteden waar het aantal personen met een Globaal Medisch Dossier klein is. Hij is dan ook de aangewezen persoon om deze sensibiliseringsrol op te nemen. Wat het apothekerskorps hier bereikt heeft, is ook de overheid niet ontgaan. Je kan als Task Force of als werkgroep goed werk leveren, maar je kan zoiets alleen realiseren als het hele korps meedoet. We moeten dit nu vasthouden en die sensibiliseringsrol en nabijheid nog verder uitspelen.”