“Patiënten komen hier sterker uit.”

Sabine Maes, anesthesiste in het UZ Antwerpen werkt al een tijdje met hypnose en Virtual Reality als hulpmiddel bij lokale anesthesie. Ze vertelt ons hoe ze ertoe is gekomen en wat zoal de voordelen zijn.

Je zou anesthesie en hypnose niet meteen met elkaar associëren, maar anesthesiste Sabine Maes zag er een mogelijkheid in, “omdat het een niet farmacologische methode is om mensen rustiger te maken, te sederen en ze minder pijn te laten ervaren.” Door het lezen van een wetenschappelijk artikel van een Luikse anesthesiste raakte ze een tiental jaar geleden gefascineerd door hypnose en volgde met een aantal collega’s een opleiding. Sabine : “Het idee om dat ook in mijn job te gebruiken, triggerde me en vooral dat body-mind verhaal leek me een interessante piste, die in de westerse geneeskunde te weinig wordt bewandeld.“

Potentieel

Sabine werd gecontacteerd door een klinisch psychologe van een startup met de vraag wat ze dacht van de combinatie van hypnose en Virtual Reality (VR).

Sabine : “Ik zag onmiddellijk het potentieel, want zo’n hip technologisch middel als VR veegt meteen alle vooroordelen weg die in de medische wereld rond hypnose bestaan. Je hoeft er namelijk geen opleiding voor te volgen, je bent niet meer beperkt tot je eigen moedertaal en het is toegankelijker voor meer patiënten.”

Breed toepassingsgebied

Bovendien kan je de mix van hypnose en VR toepassen in het hele operatieve traject: preoperatief brengt het de patiënt in een betere state of mind, tijdens de operatie (onder lokale verdoving) vertoeft de patiënt in een andere wereld en krijgt hij/zij suggesties om te ontspannen; en tenslotte ook postoperatief kan het de patiënt helpen ontspannen bij het uitvoeren van – soms pijnlijke  – revalidatieoefeningen.

Grote slaagkans

Sabine: “Ook als een patiënt voor een lokale verdoving met hypnose en VR kiest in plaats van een volledige verdoving, wordt alles voorbereid voor het geval we moeten overschakelen en hem toch in slaap brengen. De monitoring staat klaar, de patiënten krijgen een intraveneuze lijn en er wordt met hen afgesproken dat we op elk moment kunnen switchen, als ze dat willen. Als je de casussen goed selecteert, de patiënt gemotiveerd is en alles met de chirurg werd doorgepraat, is de slaagkans heel groot.”

Op vraag van de patiënt

Sabine: “De vraag komt meestal van de patiënt of wij stellen het zelf voor als er een contra-indicatie is voor een volledige verdoving of als we merken dat de patiënt erg angstig is. Soms staan patiënten open voor deze nieuwe methode, soms niet. Vaak weten ze niet dat deze techniek beschikbaar is, maar spreekt de chirurg hen erover aan. Chirurgen kennen de techniek via mond-aan-mond reclame of via de media en hebben intussen gezien dat het werkt. Momenteel wordt de techniek toegepast op spoedafdelingen en in operatiekamers, o.a. in Gent en Wallonië.” (n.v.d.r. in het UZ Brussel en in St. Jan eveneens in Brussel past men VR enkel in beperkte mate toe.)

Kinderschoenen

In Wallonië en in Frankrijk wordt de techniek al vaak gebruikt, terwijl het in Vlaanderen en in onze buurlanden eerder nog pionierswerk is. Het probleem is dat je die behandeling niet makkelijk kan aanrekenen aan een patiënt gezien het systeem van nomenclatuur (gecodeerde lijst met de geneeskundige prestaties die (geheel of gedeeltelijk) vergoed worden door de ziekteverzekering en de prestatiegeneeskunde (dokters die betaald worden per onderzoek of ingreep).

Voordelen

Naast het feit dat een patiënt sneller ontslagen wordt uit het ziekenhuis, is het feit dat een patiënt geen verdovingsmiddel toegediend krijgt dat opiaten bevat, niet onbelangrijk.

Sabine: “Er is een verslavingsrisico voor patiënten die opiaten toegediend krijgen in een preoperatieve fase. Niet iedereen is er even gevoelig aan, maar je kan dat toch beter maar vermijden. Daarnaast leert deze niet farmacologische methode patiënten bepaalde vaardigheden aan. Pijn is heel subjectief en onder hypnose voelen ze nog wel de pijn, maar door de positieve suggesties vinden ze dat minder erg. Volgens mij ontwikkelen die patiënten een copingmechanisme om zich ook in de postoperatieve fase beter te voelen zonder te veel medicatie.
Wat ik misschien wel het grootste voordeel vind, is dat patiënten de controle een beetje in eigen handen nemen en er sterker uitkomen. In plaats van passief te ondergaan, spelen ze een actieve rol in hun ziektebeleving en hun genezingsproces. Het is mooi om te zien hoe mensen met een glimlach uit het operatiekwartier komen of je een bedankkaartje sturen. Je creëert ook echt een band met die patiënt en haalt er beiden voldoening uit en dat vind ik waardevol.”

Bedankt voor je getuigenis Sabine. We wensen je veel succes, misschien komen we nog eens bij je terug als er andere technieken zijn die je kan toepassen.

Sabine: “We houden in elk geval onze ogen en oren open.”