Enveloppen voor een betere zorg

Een mooi voorbeeld van een lokaal verankerd zorginitiatief is de Groene Enveloppe (KOVAG) of de enveloppenactie (VAN/Zorgzaam Leuven), bedoeld om de informatieoverdracht te verbeteren tussen ziekenhuizen en apothekers. Uit een studie van 2018 blijkt immers dat maar liefst 1 op 5 van de heropnames te wijten is aan medicatieproblemen. Delphine Vauterin, Mare Claeys en Marie Van de Putte lichten dit zorginitiatief toe.

Delphine Vauterin, Project Coördinator bij KOVAG : “De problematiek van de informatieoverdracht tussen ziekenhuizen en apothekers is niet nieuw. In 2014 stelden we al vast dat die overdracht verre van optimaal was. Patiënten zijn zich over het algemeen niet bewust van het belang van het medicatieschema als communicatiemiddel. Daarnaast werkt de digitale communicatie met het ziekenhuis voorlopig nog niet goed. Daarom kwamen we op het idee met een ‘groene’ enveloppe te werken, specifiek bestemd voor de huisapotheker, waarin het medicatieschema en de voorschriften worden gestopt bij ontslag uit het ziekenhuis. Eerst zou het om een lokaal pilootproject gaan in Oost-Vlaanderen, maar daarna stapten BAF en VAN mee in het verhaal. Intussen doet het Chronic Care project De Brug (Zuid-West-Vlaanderen)  ook mee en komt er misschien een uitrol in Wallonië.”

Doelgroep

Niet alleen chronische patiënten vormen de doelgroep voor dit project, in feite komt iedereen in aanmerking die na een opname een ziekenhuis of een schakelzorgcentrum verlaat met een medicatieschema. Het is immers de bedoeling het project breed uit te rollen.

Hoe werkt het?

Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt de patiënt een enveloppe mee voor zijn huisapotheker. Om aan de patiënt het belang ervan duidelijk te maken, staat op de buitenkant vermeld: “Geef me aan je apotheker” en “Vergeet me niet, ik ben van levensbelang”. In een eerste fase van het project werd er in Oost-Vlaanderen gewerkt met een unieke code en in Vlaams-Brabant met een CNK-code. Voor beide provincies werd een vragenlijst toegevoegd aan de envelop waarmee de apotheker de discrepanties kon aanduiden die hij tijdens de afstemming van de medicatie vaststelde. De respons op deze vragenlijst was groot, nl. 68,2%. Voor de tweede fase, die vertraging opliep ten gevolge van corona en daarom pas binnenkort start, zullen beide regio’s alleen een CNK-code gebruiken, omdat het invullen van de vragenlijst te tijdrovend was.

Rol van FarmaFlux

De gescande barcodes of ingegeven CNK-codes uit alle officina-apotheken zullen na afloop van het project gecapteerd en omgezet worden in het totaal aantal geregistreerde enveloppes per code. Het gaat om geaggregeerde data waarbij de identiteit van patiënt en apotheker niet worden doorgegeven aan Farmaflux, die deze gegevens rond farmaceutische zorg registreert en een periodieke extractie doet met het oog op de rapportering: evolutie van het aantal enveloppes in de tijd.

Resultaten

Enkele cijfers uit het rapport[i] van dit project:  697 van de 2744 patiënten die bij ontslag uit het ziekenhuis een ‘groene’ enveloppe kregen, overhandigden hem aan hun huisapotheker. Van de 83% die hun apotheker bezochten, deden 71,4% dit de dag zelf van het ontslag of de dag nadien en dus vóór ze langsgingen bij hun huisarts. De apothekers constateerden bij bijna 1 op 3 patiënten minstens één discrepantie en bij 17,4% van hen zeker één geneesmiddel gebonden probleem. In ongeveer 1 op 10 gevallen nam de apotheker nog contact op met een andere zorgverlener. 

Patient empowerment

Marie Van de Putte, coördinator BAF en Zorgzaam Leuven: “Opvallend is dat de resultaten in beide regio’s heel gelijklopend waren. Dat 80% van de patiënten de apotheker bezoekt vóór de huisarts toont nogmaals aan dat de apotheker voor veel patiënten de meest laagdrempelige zorgverlener is, ook bij ziekenhuisontslag. We moeten dit beseffen en dus onze rol in het transmurale medicatiebeleid opnemen.

Mare Claeys, projectcoördinator VAN en Zorgzaam Leuven: “ Ook de patiënt blijft een belangrijke schakel in de overdracht van zijn eigen gezondheidsinformatie, vandaar dat we de enveloppe openlaten. Op die manier heeft de patiënt inzage in zijn medicatieschema en voorschriften, hetgeen bijdraagt tot patient empowerment. Om de overdracht van de enveloppe te verbeteren werd begin dit jaar het ontwerp van de enveloppe wat aangepast met het oog op het verhogen van de return ratio en wordt er nieuw promotiemateriaal ontwikkeld om patiënten, apothekers en verpleegkundigen te sensibiliseren. We zijn nu al benieuwd naar de resultaten.”

[i] Rapport project: enveloppe actie en medicatie reconciliatie 15/06/20. Auteurs: Apr. Mare Claeys (KULeuven, VAN en Zorgzaam Leuven), Apr. Marie Van de Putte (VAN, BAF en Zorgzaam Leuven), Prof. Apr. Veerle Foulon (KU Leuven)