Data delen kan mensenlevens redden

Isabelle Fovel, RWE Lead BeLux AstraZeneca, licht toe hoe Real World Evidence (RWE) in de afgelopen jaren belangrijker is geworden en hoe dit een voordeel is voor de patiënt.

Hoewel gerandomiseerde klinische studies (Randomized Clinical Trials of RCT’s) de belangrijkste gegevensbron blijven voor het beoordelen van de geneesmiddelen, wordt steeds vaker bewijs uit de ‘echte wereld’ (Real World Evidence of RWE) gevraagd en gebruikt als aanvulling.

Klinische studies tegenover ‘de echte wereld’

Isabelle Fovel licht beide termen toe: “In een klinische studie wordt de groep patiënten heel strikt afgelijnd met strenge inclusie- en exclusiecriteria, om de juiste conclusies te kunnen trekken. In een gerandomiseerde studie worden de patiënten ‘at random’ in behandelingsgroepen onderverdeeld, waarbij bijvoorbeeld de ene groep een placebo en de andere groep de medicatie krijgt toegediend. Door deze groepen te vergelijken, kan je dan bijvoorbeeld concluderen dat de groep die het geneesmiddel nam, het beter deed dan de placebogroep (of omgekeerd). Het is op basis van dergelijke studies dat geneesmiddelen worden goedgekeurd door de autoriteiten. Maar er blijven nog steeds vele onbeantwoorde vragen, waarop de Real World Evidence een antwoord kan geven, zoals bijvoorbeeld is de betere controle van de ziekte of een betere quality of life, … die de klinische studies aantoonden ook terug te vinden in de realiteit buiten de studies?”

Case study in Hartfalen

Twee jaar lang verdrong de covidpandemie andere aandoeningen naar de achtergrond. Nochtans maakt 1 op de 10 personen 65+ kans op hartfalen (HF), zijn 14 % van de ongeplande ziekenhuisopnames in ons land gerelateerd aan HF en wordt verwacht dat het aantal HF-patiënten tegen 2040 zal verdubbelen. Als we niet willen afstevenen op een nieuwe pandemie, is het belangrijk om met behulp van data aan preventie te doen, waarbij ook de apotheker een rol kan spelen.

Momenteel wordt er een uitgebreide internationale studie uitgevoerd door de EU en de European Society of Cardiology bij 26.000 patiënten in 33 landen. Jammer genoeg is geen enkele Belgische patiënt erbij betrokken, zodat het nodig is de data uit de klinische studie aan te vullen met Real World Evidence, omdat patiëntenprofielen van land tot land verschillen.

Belgische data

Isabelle: “We moesten dus op zoek naar recente data over de karakteristieken van die patiënt: hoe oud is hij, welke comorbiditeiten heeft hij, hoe vaak belandt hij in het ziekenhuis enz. Daarvoor kozen we samen te werken met LynxCare en het Onze-Lieve-Vrouw Ziekenhuis te Aalst. De technologie van LynxCare bracht data van meer dan 10 databases van het ziekenhuis samen, pseudonimiseerde ze om GDPR-conform te zijn en verzamelde ze in een gevalideerd data warehouse. Deze data worden gevisualiseerd in dashboards die de mogelijkheid geven om o.a. de patiëntenzorg te verbeteren,  aan benchmarking te doen, deel te nemen aan (inter)nationale RWE-studies en patiënten te identificeren om gerekruteerd te worden voor klinische studies. (zie afbeelding).

Nut van Real World Evidence

Isabelle: “Door deze studie hebben we kunnen aantonen dat de Belgische HF-patiënt zeker vergelijkbaar is met de patiënt uit de hogervermelde internationale studie. Hij is ouder, wat een pluspunt is, maar hij is er iets slechter aan toe, want hij heeft meer last van comorbiditeiten.”

Rol apothekers

Isabelle: “Apothekers kunnen hier een belangrijke rol in hebben; ze kunnen patiënten attent maken op therapietrouw, ze hebben via het GFD mogelijk zicht op de zelfmedicatie van een patiënt, enz. De apotheker zou dan een gesprek met de patiënt kunnen aangaan en kijken of er een probleem is. Indien nodig kan hij feedback geven aan de huisarts en/of specialist. “

Toekomst

Isabelle: “Beeld je in wat een meerwaarde het zou zijn om echt een overzicht te hebben van je patiënt door bijvoorbeeld ziekenhuisdata en apotheekdata met elkaar te linken, zodat je diagnoses en opnames linkt met het medicatiegebruik. Maar er is nog heel wat werk voor het zover is; er is veel te doen rond de toegang tot de data, de GDPR en transparantie, het opbouwen van vertrouwen, het aantonen dat data op de juiste manier analyseren in ieders belang is. Omdat velen hun geanonimiseerde gezondheidsdata niet willen delen, is het belangrijk te laten zien dat ze op een volledig anonieme manier kunnen bijdragen om het leven van andere mensen te redden!”

Bron:

 Real-life use cases: The value of real world evidence in heart failure for hospitals and life sciences explained.

Dit artikel verscheen in extenso in het apothekersmagazine Korte Berichten van april 2022.