Covid, struikelblok voor begeleiding parkinsonpatiënten

Vandaag zetten we het zorginitiatief “Begeleiding van parkinsonpatiënten” door apothekers in de kijker. Aan het woord is Hanne Vandenberghe, coördinator bij empact, een chronic care project dat werkt rond geïntegreerde zorg voor chronisch zieke patiënten.

Het initiatief van het project “Begeleiding van parkinsonpatiënten” kwam van de Westvlaamse apothekersvereniging die al lang rond parkinson werkt, omdat het AZ Delta ziekenhuis te Roeselare, wat in de buurt ligt, over een parkinsondagcentrum beschikt. De patiënten worden er begeleid door een multidisciplinair team, waarin de apotheker echter ontbreekt.

Hanne Vandenberghe: “Een betrokken parkinsonverpleegkundige gaf aan dat de apotheker als geneesmiddelenexpert hier wel een meerwaarde zou kunnen betekenen. Vanuit KU Leuven werden er dan in het kader van enkele masterproeven een e-learning en een Gesprek Goed Geneesmiddelengebruik (GGG) parkinson ontwikkeld. Dit laatste gebeurde i.s.m. de parkinsonverpleegkundige, neuroloog en parkinsonpatiënten, om te begrijpen waar de moeilijkheden liggen van het medicatiegebruik (innameproblematiek, therapietrouw, klachten en bijwerkingen). “

Historiek

In een eerste testfase van het GGG parkinson bepaalde de apotheker, aan de hand van voorafgaande vraagstelling aan de patiënt samen met een analyse van de medicatiehistoriek, de aandachtspunten van het GGG. Deze kon zich namelijk focussen rond therapietrouw, klachten en bijwerkingen of praktische problemen rond de inname, afhankelijk van de feedback de patiënt. Rond ieder thema werd er door de toenmalige studenten een aparte fiche uitgewerkt die de apotheker ondersteunde tijdens het gesprek. Hierin werden doelgerichte vragen en oplossingen voorgesteld.

Dit GGG werd uitgetest bij een tiental patiënten die al optimaal begeleid werden door het parkinsondagcentrum. De feedback van patiënten, artsen en neuroloog was zeer positief.

Hanne: “De hoop papierwerk die het erg uitgebreide GGG genereerde, vormde echter een struikelblok en daarom werd er een lightversie gemaakt, die enkel op therapietrouw focust. Deze werd in een tweede fase uitgetest. De Westvlaamse deed in november 2021 een oproep aan haar leden om dit GGG op grote schaal in de praktijk te toetsen bij zoveel mogelijk patiënten met parkinson of parkinsonisme (aandoeningen die lijken op de ziekte van Parkinson). Ze werkte hiervoor samen met empact en De Koepel, twee Chronic care projecten  die ondersteuning bieden door de apotheker een honorarium te geven.“

Tegenvallende resultaten

Het probleem is echter dat deze oproep samenviel met het moment waarop apothekers volop betrokken waren in de testcampagne voor covid. Hoewel de oproep herhaald werd in januari 2022 en verschillende patiënten-verenigingen, waaronder de Parkinson Liga, en de afdelingen neurologie van ziekenhuizen in de regio werden geïnformeerd om hun patiënten actief aan te spreken, waren de resultaten zeer teleurstellend.

Hanne: “Slechts 18 apothekers hebben het GGG gevoerd, resulterend in 42 gesprekken, terwijl de doelgroep die het kant-en-klare materiaal ontving 500 à 600 apothekers telde. Uit een recente enquête blijkt dat de redenen om niet deel te nemen zeer divers zijn: tijdgebrek, te weinig personeel, teveel gelijktijdige acties (testing, de Groene enveloppe, medicatiereconciliatiegesprek, …), teveel papierwerk of geen interesse in het ziektebeeld.
Sommige apothekers gaven wel aan dat ze er in de kalmere zomerperiode alsnog mee aan de slag zouden gaan. Ook heeft de patiënt er misschien weinig behoefte aan, want het gesprek werd af en toe geweigerd.”

Toekomst

Momenteel analyseren de masterstudenten de eerste resultaten, terwijl de Westvlaamse en Chronic care verdergaan met het verzamelen van de geanonimiseerde verslagen van de gesprekken en het meten van de impact door na te gaan hoeveel geneesmiddelgebonden problemen gevonden en opgelost zijn. Deze actie loopt nog tot eind 2022.