“Populatiemanagement als ingangspoort voor farmaceutische zorg”

Dat het gebruik van data ons helpt in onze rol als eerstelijnszorgverstrekker en ervoor zorgt dat we betere farmaceutische zorg kunnen verschaffen, maken Marie Van de Putte, coördinator Zorgzaam Leuven en Manager Innovatie bij BAF en Isabelle De Wulf, Diensthoofd Wetenschappelijke Projecten bij APB,  duidelijk.

Binnen Zorgzaam Leuven, een van de 12 RIZIV pilootprojecten geïntegreerde zorg voor chronisch zieken, wordt sterk ingezet op populatiemanagement. (zie toelichting onderaan) Er wordt daarbij gewerkt met buurtteams. Dat zijn netwerken van eerstelijnsgezondheids-zorgverleners (huisapothekers, huisartsen, verpleegkundigen enz.) die samenwerken voor een populatie in hun buurt en die afspraken maken over zorg op maat. Marie Van de Putte : “Een buurtteam engageert zich om innovatieve acties te doen voor een bepaalde doelgroep, bv. COPD patiënten. Apothekers in zo’n buurtteam zijn zich sterk bewust van hun rol als huisapotheker. Ze zien de samenwerking met het buurtteam en in het bijzonder met de huisartsen als een extra stimulans om voortgezette farmaceutische zorg te bieden.”

De juiste zorg voor elke patiënt

Marie: “Om geïntegreerde zorg en huisapothekerschap te ondersteunen, willen we huisapothekers helpen gericht patiënten te selecteren die in aanmerking komen voor voortgezette farmaceutische zorg. Het is dus zaak te weten wie die patiënten zijn.” Isabelle : “Samen met BAF heeft APB een COPD-query (= zoekopdracht in de software) ontwikkeld, die de identificatie van COPD-patiënten toelaat op basis van gegevens uit het farmaceutisch dossier.” Marie vervolgt: “Die query is interessant omdat die naast een risicoprofiel een lijst geeft waarbij de patiënt die de hoogste prioriteit lijkt te hebben voor voortgezette zorg bovenaan staat.” Het is aan de apotheker om deze informatie te interpreteren en in samenspraak met de arts – het gaat hier immers om geïntegreerde zorg – na te gaan of het risicoprofiel klopt. Isabelle: “Aflevering van het griepvaccin werd ook opgenomen in deze lijst, zodat de apotheker kan nagaan of de patiënt in het vorige seizoen gevaccineerd werd. Indien dat niet het geval was, is het een call-to-action om de patiënt aan te moedigen dit nu wel te laten doen.”.

Geplande en proactieve zorg

Momenteel is het nog te vroeg om resultaten te hebben van het COPD-project, vooral omdat corona roet in het eten gooide. Marie : “Wat we wel al weten, is dat de query de lading dekt, in de zin dat de patiënten in de lijst wel degelijk COPD of een andere longaandoening hebben. Op die manier biedt de lijst een houvast en kan hij als voorbereiding dienen om patiënten op te volgen. We moeten leren proactief zijn en bijvoorbeeld plannen om rond een bepaald thema te werken – we zien in Leuven dat dat werkt in de buurtteams. Binnen een groter apotheekteam zou bijvoorbeeld iedere apotheker op een bepaalde pathologie kunnen focussen en eventueel een bijhorende opleiding volgen. Apothekers die alleen in hun apotheek staan, moeten misschien samenwerken met collega apothekers.”

Pijler voor de toekomst van huisapothekerschap

Populatiemanagement is meer dan een lijstje, het is volgens Marie een pijler die we verder moeten ontwikkelen om het huisapothekerschap verder te optimaliseren. Vanuit een datagedreven aanpak ondersteunt deze tool apothekers om de zorg voor chronisch zieken te prioriteren, te interpreteren en te plannen volgens hun risicoprofiel. Marie : “Eigenlijk is populatiemanagement de ingangspoort voor (voortgezette) farmaceutische zorg. Elke voorgezette zorg zou je vanuit dat perspectief moeten bekijken. Eerst ga je prioriteren welke patiënten uit je patiënteel je aanpakt, dan verstrek je de zorg en ten slotte evalueer je wat je gedaan hebt. Zijn al je COPD- patiënten gevaccineerd? Zie je minder exacerbaties? Zie je een verbetering van de therapietrouw? Een goed systeem voor zelfevaluatie zorgt ervoor dat je kan bijsturen en je de effecten ziet van je werk. Deel je die resultaten met de arts, dan krijg je er nog diens appreciatie bovenop. Het kan ook de loyaliteit van patiënten aan de apotheek bevorderen, omdat ze goede zorg krijgen. Op die manier beantwoorden we aan de quadruple aim doelstellingen: de tevreden apotheker, een betere zorgkwaliteit voor de patiënt, een betere gezondheid van een bepaalde populatie en efficiënt gebruik van de beschikbare middelen.”

Wat is populatiemanagement?

Populatiemanagement is werken aan de gezondheid van een populatie die afgebakend is op basis van vastgestelde criteria (leeftijd, aflevergegevens medicatie,…). We zoeken antwoorden op vragen als welke gezondheidswinst wil een patiënt boeken en hoe zorgen we ervoor dat een correct medicatiegebruik daartoe bijdraagt? Kan de aanpassing van het medicatieschema of een GGG-gesprek met een patiënt resulteren in grotere therapietrouw en gezondheidswinst?
Dankzij data-analyse op populatieniveau kunnen we het geneesmiddelengebruik analyseren, alsook therapieontrouw en bepaalde aandoeningen tijdig opsporen.